Την περίοδο 2012 – 2015 υλοποιήθηκε η πρώτη φάση του προγράμματος “Έργο : Αθήνα”, το οποίο αξιοποιώντας ευρωπαϊκούς πόρους σχεδίασε και υλοποίησε έργα με σημαντικό αντίκτυπο στην πόλη, για την αντιμετώπιση της οξύτατης κοινωνικής κρίσης αλλά και για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και τη δημιουργία χώρων πρασίνου.
Στις 12 Απριλίου 2016, παρουσιάστηκε από τον δήμαρχο Αθηναίων κ. Γ. Καμίνη το ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης «Έργο: Αθήνα 2020» και από τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΑΤΑ κ. Α. Γαληνό τα συμπεράσματα της Διαβούλευσης για τους στρατηγικούς άξονες του «Έργο: Αθήνα 2020».
Μιλήσαμε με την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών για το “Έργο: Αθήνα” και σας παρουσιάζουμε τα πολύ ενδιαφέροντα και σημαντικά συμπεράσματα της Διαβούλευσης που πραγματοποιηθήκε στο πλαίσιο του.
Σε τι συνίσταται το “Έργο : Αθήνα” και πως η μέχρι τώρα υλοποίηση του έχει επηρεάσει την ποιότητα ζωής στην πόλη μας;
Την περίοδο 2012-2015, ο δήμος Αθηναίων παρουσίασε ένα συνεκτικό επιχειρησιακό σχέδιο, το “Έργο: Αθήνα”, το οποίο έθετε ως στόχο την οικονομική, κοινωνική και αισθητική ανανέωση της πόλης.
Κατάφερε να εμπλέξει και να συντονίσει μεγάλους και σημαντικούς εταίρους και δημιούργησε ένα αναπτυξιακό αποτύπωμα. Παράλληλα, εστίασε ιδιαίτερα στη διαχείριση της κοινωνικής κρίσης, με δράσεις που στηρίζουν και ενθαρρύνουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα. Επιπρόσθετα, μεγάλης σημασίας ήταν ο ορισμός της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ ΑΕ ΟΤΑ) ως Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης (ΕΦΔ) για τη διαχείριση των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων του ΕΣΠΑ.
Το “Έργο: Αθήνα” χρηματοδοτήθηκε από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα της Περιφέρειας Αττικής και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την εκχώρηση αρμοδιοτήτων διαχείρισης και οικονομικών πόρων στον ΕΦΔ. Το γεγονός αυτό είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη δυνατότητα της πόλης να σχεδιάζει και να κατευθύνει πόρους με βάση τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητές της.
Το “Έργο: Αθήνα” είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας διαβούλευσης, που πραγματοποιήθηκε το 2013 και στην οποία Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Επιμελητήρια, Κοινωνικοί Εταίροι, Επαγγελματικές Οργανώσεις και Κρατικοί Φορείς συνδιαμόρφωσαν μια ομάδα παρεμβάσεων και ανέλαβαν την ευθύνη να την φέρουν σε πέρας με αποτελέσματα διακριτά και μετρήσιμα.
Ο δήμος Αθηναίων ανέπτυξε μία αποτελεσματική συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία, την Περιφέρεια Αττικής και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του “Έργο: Αθήνα”.
Το αποτέλεσμα:
Ο δήμος Αθηναίων μέσω της ΕΑΤΑ ΑΕ και του ΕΦΔ,σχεδίασε 64 έργα.
– 49 έργα υλοποιήθηκαν από τους πόρους του ΕΣΠΑ 2007-2013
– Τα υπόλοιπα 15 αποτελούν τη βάση για τη νέα προγραμματική περίοδο
Μέσα στα τρία χρόνια διαχείρισης του προγράμματος ενδεικτικά δημιουργήθηκαν, αναβαθμίστηκαν, διαμορφώθηκαν ή ενισχύθηκαν:
- 9 δομές προώθησης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας συναποτελώντας το Δίκτυο Επιχειρηματικότητας του δήμου Αθηναίων και επιπλέον προωθήθηκε η κοινωνική επιχειρηματικότητα με το πρόγραμμα “Επιχειρώ Κοινωνικά”
- ένα πολυχρηστικό συγκρότημα για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (Σεράφειο Αθλητικό και Πολιτιστικό Κέντρο)
- δράσεις για την προώθηση του Τουρισμού, για την ανάδειξη της Αθήνας σε αυτόνομο τουριστικό και συνεδριακό προορισμό
- 2 βιοκλιματικοί παιδικοί σταθμοί
- το Ψηφιακό Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνος
- το Πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό στους Αμπελόκηπους (πρώην ΚΑΠΑΨ) , όπου μεταξύ άλλων στεγάζεται και η πρώτη βρεφική – νηπιακή βιβλιοθήκη της χώρας
- 4 πλατείες και κοινόχρηστοι χώροι
- 2 Κέντρα Υγείας αστικού τύπου
- Υποδομές 5 νηπιαγωγείων, 2 δημοτικών σχολείων
Μέχρι το τέλος της πρώτης φάσης του “Έργο: Αθήνα” και μέσω του Δικτύου Επιχειρηματικότητας, ενδεικτικά έλαβαν υποστήριξη 300 ομάδες νεοφυών επιχειρηματιών, 1200 υφιστάμενες επιχειρήσεις και δημιουργήθηκαν 10 clusters.
Στον τομέα της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας εκπαιδεύτηκαν 40 ομάδες με επιχειρηματικές ιδέες και δραστηριότητα με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο
Η Αθήνα κέρδισε 20 θέσεις στη διεθνή κατάταξη στους προορισμούς συνεδρίων και ενίσχυσε κατά 25% τις αφίξεις εκμεταλλευόμενη στρατηγικά Β2Β κανάλια, την ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων και υπηρεσιών και την ενεργό εμπλοκή και συμμετοχή των στρατηγικών εταίρων στην ανάπτυξη του προγράμματός της.
Ποια είναι συπεράσματα της SWOT analysis για την πόλη μας;
Πέρα από τη διαχειριστική ικανότητα του δήμου Αθηναίων, η προώθηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής βιώσιμης αστικής ανάπτυξης προϋποθέτει μία όσο το δυνατόν πληρέστερη συλλογή των πραγματικών δεδομένων της πόλης και τη συνδυαστική τους αξιοποίηση. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνονται οι προτεινόμενες πολιτικές με συγκεκριμένη χωρική και πολλές φορές θεματική στόχευση.
Τα ευρήματα από την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης της πόλης μπορούν να βοηθήσουν στην κωδικοποίηση της απαιτούμενης στρατηγικής μέσα από τη συνδυαστική αξιοποίησή τους. Αξιοποιήθηκε η μέθοδος της SWOT ανάλυσης, η οποία στηρίζεται επιπρόσθετα στη διαχειριστική εμπειρία του δήμου Αθηναίων και τη διαβούλευση που έχει προηγηθεί. Η εν λόγω ανάλυση διαμορφώνει το έδαφος για την εκπόνηση της στρατηγικής του “Έργο: Αθήνα 2020”.
Στη SWOT ανάλυση διατηρείται η κατηγοριοποίηση των επιλεγμένων δεικτών και η ταξινόμηση των ευρημάτων στη βάση δημογραφικών, οικονομικών, κοινωνικών στοιχείων και στοιχείων που αφορούν το αστικό περιβάλλον.
Δυνατότητες (Strengths)
- Υψηλό μορφωτικό επίπεδο πληθυσμού
- Υψηλό βιοτικό επίπεδο συγκριτικά με την υπόλοιπη χώρα
- Ισχυρό τουριστικό προϊόν
- Αύξηση αριθμού επιχειρήσεων εν μέσω κρίσης
- Υποδομές για την ανάπτυξη καινοτόμων κλάδων (δημιουργική, έξυπνη οικονομία)
- Μεγάλη συγκέντρωση φορέων κοινωνικής αλληλεγγύης
- Τεχνογνωσία και εμπειρία των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου Αθηναίων
- Περιοχές ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς που συνδέονται με χώρους υψηλής ιστορικής σημασίας
- Πλούσιο οικιστικό απόθεμα, πληθώρα διατηρητέων κτισμάτων και κτιρίων ιδιαίτερης ιστορικής αξίας
- Ποικιλομορφία χρήσεων γης και πληθυσμιακών ομάδων
- Τάση μείωσης ατμοσφαιρικών ρύπων
- Υψηλή πυκνότητα συγκοινωνιακού δικτύου και δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς
Αδυναμίες (Weaknesses)
- Μείωση πληθυσμού
- Υψηλός δείκτης γήρανσης
- Πτώση εισοδημάτων
- Συρρίκνωση κύκλου εργασιών επιχειρήσεων
- Συρρίκνωση εμπορικής δραστηριότητας και μεταποίησης
- Υψηλά ποσοστά ανεργίας, φτώχειας και ακραίας φτώχειας
- Αύξηση αστέγων και άπορων
- Μη συστηματική καταγραφή των επιπτώσεων στο κοινωνικό πεδίο
- Κόμβος διέλευσης προσφυγικών ροών
Ευκαιρίες (Opportunities)
- Ευνοϊκές συνθήκες για τη μετάβαση παρέμβαση σε ένα δυναμικό μοντέλο ανάπτυξης (δημιουργική και έξυπνη οικονομία)
- Ενίσχυση κλάδων με δυναμική ανάπτυξης μέσα από τη δημιουργια clusters έντασης γνώσης και δημιουργίας, νέων τεχνολογιών και καινοτομίας
- Κόμβοι επιχειρηματικών συνεργειών και διασύνδεσης ετερογενών clusters για την αναβάθμιση παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών
- Ενίσχυση τουριστικού προϊόντος και ειδικότερα “city break”
- Aναβάθμιση επιτελικών και επιχειρησιακών ικανοτήτων των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου
- Καταγραφή κοινωνικού πεδίου παρέμβασης
- Βέλτιστος συντονισμός δομών και φορέων κοινωνικής αλληλεγγύης για τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού αποτελέσματος
- Αδόμητοι χώροι προς αξιοποίηση, αναβάθμιση υπάρχοντος αστικού πρασίνου
- Κενό οικιστικό απόθεμα προς αξιοποίηση
- Δυνατότητα αξιοποίησης της πολυλειτουργικής και πολυπολιτισμικής φυσιογνωμίας της πόλης με έμφαση σε ειδικές μορφές τουρισμού
- Περαιτέρω διεύρυνση δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς
Απειλές (Threats)
- Μείωση παραγωγικότητας λόγω υψηλού δείκτη γήρανσης
- Ενίσχυση του ρυθμού μείωσης των κατοίκων της πόλης
- Συνέχιση υφεσιακών τάσεων
- Παραιτέρω συρρίκνωση οικονομικής δραστηριότητας
- Παραμονή της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα
- Διάρρηξη κοινωνικού ιστού
- Παγίωση κοινωνικού αποκλεισμού
- Αύξηση παραβατικότητας και ποικίλων μορφών βίας
- Εγκλωβισμός προσφυγικών ροών
- Εγκατάλειψη/πλημμελής συντήρηση του αστικού πρασίνου
- Συρρίκνωση ελεύθερων χώρων λόγω χαλάρωσης θεσμικού πλαισίου προστασίας
- Περαιτέρω υποβάθμιση οικιστικού αποθέματος και δημόσιων χώρων
- Αύξηση χωροκοινωνικών ανισοτήτων και αποκλεισμών
- Αύξηση ρύπων από καύση ξυλείας για θέρμανση
Ποια είναι τα συμπεράσματα της Διαβούλευσης για τους στρατηγικούς άξονες του «Έργο: Αθήνα 2020»;
H πόλη, έχει επιδείξει την ικανότητά της να συνεργάζεται με ένα ευρύ φάσμα και να μπορεί και αφουγκράζεται με συστηματικό τρόπο τις ανάγκες των πολιτών. Η προσέγγισή μας είναι πάντα συμμετοχική σε επίπεδο κοινωνίας πολιτών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πόλη τρέχει μία σειρά από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και από το 2013 μέχρι σήμερα έχει διοργανώσει:
- Focus groups στους τομείς του ICT, των start-ups και της δημιουργικής βιομηχανίας
- ημερίδες & forums
- θεματικά εργαστήρια
- διαδραστικές πρωτοβουλίες &gamification
- ερωτηματολόγια
- τη Διασκέψη του Δημάρχου: Η 1η διάσκεψη πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2016, ενώ σχεδιάζονται οι επόμενες
- μία μόνιμη πλατφόρμα ανοικτού διαλόγου της πόλης (συνΑθηνά)
- ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις, όπως αυτή που διήρκησε από τις 29/2 έως τις 20/3
Στην ηλεκτρονική διαβούλευση πραγματοποιήθηκε από τις 29 Φεβρουαρίου έως τις 20 Μαρτίου, απευθυνθήκαμε στους πολίτες και τους φορείς της Αθήνας θέτοντας προς ανοικτή συζήτηση τους 4 άξονες της στρατηγικής του “Έργο: Αθήνα 2020”.
Στη διαβούλευση συμμετείχαν 1350 πολίτες και φορείς, και απάντησαν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις για τη διάρθρωση της στρατηγικής μας (ποσοτικά αποτελέσματα) και τοποθετήθηκαν με σχόλια ή προτείνοντας συγκεκριμένες δράσεις (ποιοτικά αποτελέσματα).
Στην πρώτη ερώτησή μας για την «διάρθρωση της στρατηγικής του προγράμματος “Έργο: Αθήνα 2020”», το 87% των συμμετεχόντων απάντησαν ότι συμφωνούν με την προσέγγιση μας. Το σημαντικό αυτό ποσοστό, είναι αποτέλεσμα της συστηματικής συνομιλίας της πόλης με την τοπική κοινωνία και τους φορείς, όλα αυτά τα χρόνια.
Η Βαρύτητα των Αξόνων, κατά τους συμμετέχοντες διαρθρώνεται ως εξής:
Αστική Αναζωογόνηση
Οικονομική Ανάπτυξη & Επιχειρηματικότητα
Κοινωνική Συνοχή & Ανάπτυξη
Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής & Βιώσιμη Διαχείριση Αστικού Περιβάλλοντος
Η διάρθρωση αυτή είναι ενδεικτική της σημασίας που δόθηκε στην αστική αναζωογόνηση, τόσο στην πρώτη φάση του έργου Αθήνα αλλά και στην συνέχειά του.
Οικονομική Ανάπτυξη & Επιχειρηματικότητα
Σχεδιάζοντας τον άξονα “οικονομική ανάπτυξη” και τη στρατηγική για την επιχειρηματικότητα της Αθήνας, υιοθετήσαμε τη λογική των στοχευμένων παρεμβάσεων και της έξυπνης εξειδίκευσης, χτίζοντας στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πόλης.
Στην ερώτηση “Ποια θεωρείτε ότι είναι η βασικότερη ανάγκη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα και πρέπει να στηριχθεί από το Δήμο;” μας απάντησαν:
37% | Διαμόρφωση Κουλτούρας Επιχειρηματικότητας
24% | Διασύνδεση με τη Χρηματοδότηση
21% | Υποστήριξη Εξωστρέφεια
13% | Ανάπτυξη Δεξιοτήτων
5% | Ενημέρωση επί Διαδικαστικών Θεμάτων
Επιπλέον, λάβαμε και μεγάλο αριθμό προτάσεων από πολίτες και φορείς. Μεταξύ άλλων αναφέρονται σε ανάγκη για “πρωτοβουλίες για τη στήριξη των δεξιοτήτων ανέργων και εργαζομένων σε επιλεγμένους τομείς, με προτεραιότητα τον τομέα του πολιτισμού – της οικονομίας της υγείας – της περιβαλλοντικής διαχείρισης”.
Αστική Αναζωογόνηση
Για τον άξονα “Αστική Αναζωογόνηση” δώσαμε μεγάλη σημασία σε ότι αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Επιπλέον εστιάσαμε στην συστηματική, δομημένη και ιεραρχημένη αποτύπωση της αστικής αναζωογόνησης με παρεμβάσεις σε επιμέρους «αστικές λειτουργικές ενότητες». Οι περιοχές αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως εστίες ανάπτυξης για ολόκληρο τον δήμο Αθηναίων.
Έτσι, στο ερώτημα μας σε τι είδους περιοχές θα πρέπει να επικεντρωθούν οι παρεμβάσεις μας, πήραμε τις εξής απαντήσεις:
58% | Μικτών Χρήσεων
31% | Αμιγώς Κατοικίας
6% | Βιομηχανικές
5% | Εμπορικές
Λάβαμε προτάσεις από πολίτες και φορείς με μεγάλο εύρος. Μεταξύ άλλων περιλάμβαναν προτάσεις για συνολικές παρεμβάσεις από αναπλάσεις μεγάλης κλίμακας έως προτάσεις για αναβαθμίσεις συγκεκριμένων σχολικών κτιρίων. (όπως στα 57ο& 61ο δημοτικό σχολείο στον Κολωνό)
Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής & Βιώσιμη Διαχείριση Αστικού Περιβάλλοντος
Στην ερώτηση τί είδους παρεμβάσεις κρίνετε σημαντικότερες στον άξονα «αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής και βιώσιμη διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος» το κοινό απάντησε:
37% | Βελτίωση Κοινόχρηστων Χώρων
23% | Αύξηση Πρασίνου
21% | Περιορισμός Κατανάλωσης Ενέργειας
19% | Προώθηση Βιώσιμης Κινητικότητας
Οι προτάσεις από πολίτες και φορείς λόγω του θέματος εστίασαν σε παρεμβάσεις σχετικές με τη μείωση των ρύπων, την προτεραιότητα σε πεζούς και ποδήλατα και τη χρήση έξυπνων τεχνολογιών.
Κοινωνική Συνοχή & Ανάπτυξη
Τέλος, για τον άξονα “Κοινωνική Συνοχή και Ένταξη”, ο δήμος Αθηναίων, όπως είπε ήδη και ο Δήμαρχος, έχει προχωρήσει στην εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος Κοινωνικής Πολιτικής.
Ο δήμος Αθηναίων καλείται να αντιμετωπίσει κοινωνικά προβλήματα, όχι μόνο των δημοτών και κατοίκων του, αλλά και μεγάλου μέρους των προβλημάτων του λεκανοπεδίου. Επιπλέον, η ανάγκη του προγράμματος Κοινωνικής Πολιτικής, ενισχύεται ιδιαίτερα, λόγω της όξυνσης των κοινωνικών προβλημάτων, που απορρέουν από την οικονομική κατάσταση της χώρας και το προσφυγικό ζήτημα.
Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση αναγνώρισαν την συμβολή του δήμου στο τομέα αυτό και μεταξύ άλλων πρότειναν δράσεις για την ενθάρρυνση του εθελοντισμού των κατοίκων της.
*Μάθετε περισσότερα για την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ) εδώ.
**Μάθετε περισσότερα για το “Έργο: Αθήνα” εδώ.
Resilient Athens 